Gram Zdrowia

Skóra jest drugim po płucach najważniejszym narządem oddychania. Aby być zdrowym należy dążyć do maksymalnego kontaktu skóry z powietrzem, wodą i, oczywiście w granicach rozsądku, ze słońcem.

Opis.

W ziołolecznictwie wykorzystuje się różne gatunki przytulii, a mianowicie:

1. Przytulia czepna - Galium aparine - roślina wieloletnia ( w ostre zimy wymarza) dorastająca do 150 cm dł.; łodyga czterokanciasta, rozgałęziona, leżąca lub wspinająca się, zadzierzysta (cała roślina czepia się ubrania, a nawet skóry); liście podłużnie lancetowate (klinowato-lancetowate) zakończone kolcem; ulistnienie okółkowe; kwiaty drobne, białe lub zielonkawe; owoc - rozłupnia pokryta czepnymi haczykami. Kwitnie od czerwca do października. Roślina pospolita; występuje często masowo; rośnie nad rzekami, w lasach, na zaniedbanych grządkach, w sadach, w zaroślach, na polanach; lubi gleby wilgotne, azotowe i przepuszczalne.

2. Przytulia właściwa - Galium verum - bylina dorastająca do 1 m dł.; łodygi i liście pokryte czepiającymi się haczykami; liście wąskie; ulistnienie okółkowe; kwiaty drobne, żółte. Kwitnie od lipca do września. Roślina pospolita; rośnie na łąkach, w lasach, w zaroślach, nad wodami, na przydrożach, na miedzach.

3. Przytulia wonna - Galium odoratum - bylina pachnąca kumaryną; łodyga gładka, w węzłach owłosiona, 4-kanciasta; liście cienkie, ciemnozielone, jajowate lub lancetowate; kwiaty w szczytowym podbaldachu; korona 4-krotna; pręcików 4; płatki korony białe, czerwonawe lub różowawe; owoc - 2-dzielna rozłupnia. Kwitnie od maja do czerwca. Rośnie w lasach, w zaroślach, w borach; lubi gleby kwaśne, luźne,  żyzne.

Uwaga! Przytulia wonna znana jest także pod nazwą - marzanka wonna lub Asperula odorata (aspero - chropowate, ostre; asperitas, asperitatis = szorstki).

4. Przytulia wyprostowana - Galium erectum (erectum = prosty, wyniosły) - bylina do 1 m wys.; łodyga sztywna, wzniesiona; liście wąskie, zakończone kolcem, z wierzchu połyskujące; ulistnienie okółkowe; kwiaty białe, 4-płatkowe; pręcików 4. Prawie identyczna jest przytulia łąkowa, to jest pospolita - Galium mollugo (mollis, mollio, molliculus = miękki, delikatny), także lecznicza.

Opis.

Roślina dwu- lub trzyletnia (spotkałem też wieloletnie) dorastająca do 150 cm wys.; łodyga bardzo mocna, wyprostowana, żeberkowana, rozgałęziona, gruba, zwężająca się ku górze; liście duże, sercowatokoliste lub jajowate, spodem kutnerowate, szarobiałe; koszyczki ustawione baldachogroniasto, nagie, duże, kulistawe; okrywa koszyczkowa, dłuższa od kwiatów; człony okrywowe koszyczków szydlaste, zielone, na szczycie haczykowate; kwiaty purpurowe lub liliowo-purpurowe, rurkowate; owoc - niełupki. Kwitnie od czerwca do lipca. Występuje na nieużytkach, na przydrożach, nad brzegami wód, na przychaciach, na rumowiskach; roślina pospolita.

W Polsce rośnie także łopian mniejszy - Arctium minus i łopian pajęczynowaty - Arctium tomentosum, będące także roślinami leczniczymi.

Surowiec.

Będziemy wykorzystywali liść i korzeń łopianu - Radix et Folium Arctii lappae (mini, tomentosi) vel Rad. et Fol. Bardanae. Radix et Succus Bardanae (FP I, II, III, IV) można kupić w aptekach i w sklepach zielarskich (susz - opak. 50g i płyn /Phytopharm/- 100 g). Liście zbiera się przed kwitnięciem rośliny, a korzeń wiosną lub lepiej jesienią. Surowce należy wysuszyć w temp. do 40^o C.