Opis.
Krzew do 3 m wys.; pędy w dole kolczaste; liście 5-7-listkowe; kwiaty w baldachogronach lub w gronach; kielich 5-działkowy; korona złożona z pięciu drobnych białych lub różowawych płatków; owoc - soczyste pestkowce zebrane w owoc zbiorowy. Kwitnie w maju i w czerwcu.
Malina to roślina pospolita w całym kraju.
Rośnie w lasach, w zaroślach i na ich skrajach. Uprawiana (odmiany).
Surowiec.
Surowcem jest liść i owoc, rzadziej pędy szczytowe - Folium, Fructus et Frondes Rubi idaei, FP I, II, III, IV i V. Owoce zbiera się tylko dojrzałe i zużywa świeże lub poddaje suszeniu w otwartym piekarniku ogrzanym do temp. 60-80o C. Liście i pędy szczytowe zbiera się przed kwitnieniem lub w czasie kwitnięcia rośliny i suszy w temp. 25-50o C.
Owoce i liście maliny suszone - sprzedawane są w aptekach i w sklepach zielarskich (opak. 50 g).
Skład chemiczny.
Liście i gałązki zawierają ok. 4% garbników, kwasy organiczne (askorbinowy, cytrynowy, salicylowy, szczawiowy, winowy), flawonoidy, karoten, śluzy (małe ilości), żywice.
Owoce posiadają 24 mg wit. C w 100 g, 130 mg wit. A, 60 mg wit.P, 20 ug wit. B1, 70 ug wit. B2, 300 ug wit.PP, 1,21% pektynianu wapnia, 6,21% cukru, 2,02% kwasu jabłkowego oraz kwas cytrynowy, salicylowy, mrówkowy, sole mineralne (dużo żelaza, fosforu i miedzi), glikozydy antocyjanowe (także w liściach i pędach), np. cyjanidyna, beta-sterol, alkohole (izo-amylowy, fenyloetylowy).
Działanie.
Liście i pędy działają moczopędnie, napotnie, przeciwgorączkowo, przeciwzapalnie, odkażająco, przeciwbiegunkowo i słabo żółciopędnie.
Owoce natomiast działają wykrztuśnie, wzmacniająco, napotnie, przeciwgorączkowo, moczopędnie, oczyszczająco, przeciwmiażdżycowo.
Wskazania: przeziębienie, gorączka, choroby zakaźne, zaburzenia trawienne, skąpomocz, biegunka, nieżyt żołądka i jelit.
Napar: 2 łyżki liści lub pędów, albo 3 łyżki owoców zalać 2 szkl. wrzącej wody: odstawić na 20 minut; przecedzić; napar z owoców osłodzić miodem. Pić 4 razy dz. po 200 ml; niemowlęta - 2 łyżeczki lub 1 łyżka; dzieci 100-150 ml kilka razy dz.
Nalewka malinowa - Tinctura Rubi idaei: pół szkl. liści lub szkl. owoców zalać 400 ml wódki; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Nalewkę na owocach zażywać 3-4 razy dz. po 15 ml (można ją zmieszać z miodem uzyskując alkoholmel działający wybitnie wzmacniająco i wykrztuśnie).
Nalewkę na liściach stosować zewnętrznie do przemywań skóry łojotokowej, z pryszczami, wągrami (doskonale oczyszcza pory), oraz opryszczki, okolic ran, oparzeń, owrzodzeń, ropni i mokrych wyprysków. Można ją także zażywać po 10 ml w 50 ml wody przy bólach brzucha oraz złym trawieniu.
Rp.
Liść i (lub) owoc maliny - 1 łyżka
Kwiat lipy - 1 łyżka
Kwiat wrzosu - 1 łyżka
Wymieszać.
Przyrządzić napar z 2 łyżek mieszanki na 2 szkl. wrzątku. Pić kilka razy dz. po 150-200 ml; można podawać niemowlętom.
Wskazania: zaburzenia trawienia, przeziębienie, gorączka, choroby zakaźne, kaszel, chrypka, katar, zapalenie gardła i oskrzeli, biegunka, niestrawność.
