Opis
Bylinka dorastająca do 10 cm wys.; liście zielone, sercowate lub nerkowate, zaokrąglone, tępo zakończone, brzegiem karbowane, u nasady z jajowatymi przylistkami; kwiaty wonne, fioletowe, różowe, a nawet białe; owoc - torebka. Kwitnie od marca do kwietnia. Roślina pospolita. Rośnie w zaroślach, na łąkach, na wzgórzach, w lasach, w parkach; lubi gleby żyzne, bogate w azot; roślina bardzo często uprawiana.
Surowiec
Surowcem jest kwitnące ziele lub sam kwiat - Herba vel Flos Violae odoratae. Surowiec suszy się w temp. 20-40o C. Z upraw można także pozyskiwać kłącza fiołka - Rhizoma cum radicibus Violae odoratae, które są również bardzo cenne leczniczo.
Skład chemiczny
Ziele zawiera przede wszystkim alkaloid - violinę, saponiny, olejek eteryczny, flawonoidy, glikozydy fenolowe (pochodne salicyny) i śluzy.
Działanie i zastosowanie
Fiołek wonny działa wykrztuśnie, napotnie, moczopędnie, odkażająco, żółciopędnie i rozkurczowo. Upłynnia zalegający śluz w drogach oddechowych, ułatwiając jego wydalenie.
Przedawkowanie naparu powoduje nudności, wymioty i biegunkę.
Wskazania: nieżyty układu oddechowego, kaszel, przeziębienie, choroby zakaźne, skąpomocz, zaparcia, zaburzenia trawienia.
Napar: 2 łyżki ziela zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 20 min.; przecedzić. Pić 4 razy dz. po 50-100 ml; dzieci ważące 4-5 kg - 5,7 ml 6-7 kg - 8,5 ml, 8-9 kg - 11,4 ml, 11-12 kg - 14-15 ml, 15-20 kg -21 ml, 25-30 kg - 35 ml, 35-40 ml - 50 ml, 45-50 kg - 64 ml, 4 razy dz. Napar można posłodzić miodem. Kwiaty i ziele polecam zaparzyć w mleku z miodem.
Syrop kwiatowy z fiołka - Sirupus Violae odoratae: 1 szkl. świeżych mielonych kwiatów fiołkowych zalać 100 ml wódki i 100 ml wody; gotować 5 minut pod przykryciem; odstawić na 5 godz. pod przykryciem. Następnie masę roślinną odcedzić od wyciągu. Wyciąg osłodzić miodem lub sokiem owocowym, dodać nieco soku cytrynowego i wanilii lub cynamonu. Na każde 100 ml wyciągu należy przeznaczyć 100 ml miodu. Zażywać 4-6 razy dz. po 1 łyżce. Dzieciom podawać 2 łyżeczki syropku.
